Baal Vaarta - બાળવાર્તા 26 - ચકી અને ચકો

એક હતી ચકી અને એક હતો ચકો. ચકી લાવી ચોખાનો દાણો અને ચકો લાવ્યો દાળનો દાણો. ચકીએ તો એની ખીચડી રાંધી. 

ચકાને એ કહેતી ગઈ, “જરા ખીચડીનું ધ્યાન રાખજો દાઝી ના જાય. ચકો કહે, “એ ઠીક!” ચકી ગઈ અને થોડી વારમાં તો ચકાભાઈને ભૂખ લાગી. એતો વિચારવા લાગ્યા કે હવે ચકીરાણી જલ્દી આવે ને ખીચડી ખાઈએ. પણ ચકાભાઈથી તો વધારે રાહ ના જોવાઈ. થયું થોડી ખીચડી ખાઈ લઉં. પણ પછી છો ચકારાણાને વધારે ભૂખ લાગી અને થોડી થોડી કરતાં બધી ખીચડી ખાઈ ગયા. ચકી માટે કશુંય ના રાખ્યું. ચકાભાઈને થયું હવે તો ચકીબેન મને વઢશે! એટલે આ વાત ની ચકીબેનને ખબર ના પડે એટલે ચકાભાઈ તો આંખે પાટા બાંધીને સૂઈ ગયા.

ત્યાં તો ચકીબેન પાણી ભરીને ઠુંમક ઠુંમક ઠુંમક કરતા આવ્યા. આ બાજુ ચકાભાઈ તો બારણા વસીને સુતા હતા. ચકીબેન કહે, “ચકારાણા ચકારાણા બારણા ઉઘાડો.” ચકો તો કહે, “મારીતો આંખો દુખે છે. એટલે હું તો આંખે પાટા બાંધીને સૂતો છું. તમે હાથ નાખીને સાંકળ ખોલી નાખો.” ચકીબેન તો મૂંઝાયા અને બોલ્યા, “પણ આ બેડું કોણ ઉતારશે?” તો ચકો કહે, “એવું કરો તમે જાતેજ બેડું ઉતારી લો.” ચકીબેન તો બિચારા ધીરે રહીને બેડું માથેથી ઉતાર્યું અને  બારણામા હાથ નાખીને સાકળ ખોલી! ને પાછું બેડું માથે મૂકીને ઠુંમક ઠુંમક ઠુંમક ચાલતા ચાલતા પનીઆરે જઈને ઘડો મૂક્યો. અને ચકાભાઈ ને કહ્યું, “ચાલો ચકારાણા, ખૂબ ભૂખ લાગી છે, જમવાનું પીરસું છું.” ચકીબેન તો ચૂલા પાસે જઈને તપેલી ખોલીને જૂએ, તો તપેલી ખાલી. ચકીબેન તો બોલી ઉઠ્યા, “હાય હાય ખીચડી ક્યાં ગઈ? આપણી ખીચડી કોણ ખાઈ ગયું?” ચકો કહે, “મને શી ખબર? હું તો આંખે પાટા બાંધીને સૂતો હતો. આ રાજાનો કૂતરો આવ્યો હતો ને એ ખાઈ ગયો હશે.” ચકીબેન કહે, “એમ શેનો ખાઈ જાય આપણી ખીચડી, હું તો રાજાજીને ફરિયાદ કરીશ!” ચકીબેન તો ચાલ્યા રાજાજીના દરબારે ફરિયાદ કરવા.

રાજાના દરબારે પહોંચીને ચકીબેને તો રાજાજીને ફરિયાદ કરી, “રાજાજી રાજાજી, તમારો કાળીઓ કૂતરો અમારી ખીચડી ખાઈ ગયો. એને સજા કરો રાજાજી.” રાજા કહે, “અહીં તો કાળીઆ કૂતરાને સરસ ભોજન મળે છે, એ તારી ખીચડી કેમ ખાય?” ચકી કહે, “મને તો ચકાએ કીધું છે કે એ જ ખાઈ ગયો છે.” રાજા એ તો આદેશ કર્યો, “બોલાવો એ કાળીઆ કૂતરાને. ચકીબેનની ખીચડી કેવી રીતે ખાઈ ગયો.” કાળીઓ કૂતરો તરત હાજર થયો એટલે રાજાએ કાળીઆ કૂતરાને પૂછ્યું, “તે હેં કાળીઆ તેં આ ચકીબેનની ખીચડી ખાધી છે?” કાળીઓ કહે, “મેં નથી ખાધી ચકીબેનની ખીચડી. આ ચકો બધી ખીચડી ખાઈ ગયો હશે અને મારું નામ દે છે.” રાજાજીએ ફરી આદેશ આપ્યો, “બોલાવો ચકાને.” ચકાભાઈ તો બીતાં બીતાં આવ્યા. રાજાજીએ મોટા અવાજે પૂછ્યું, “કેમ ચકા તેં આ ચકીબેનની ખીચડી ખાધી છે?” ચકો બોલ્યો, “ના રાજાજી મેં ખીચડી નથી ખાધી, આ કાળીઓ કૂતરાએ જ ખાધી હશે.” રાજાજી તો ખીજાયા અને બોલ્યા, “સિપાઈઓ આ બંનેના પેટ ચીરી નાખો એટલે જેણે ખીચડી ખાધી હશે એના પેટમાંથી નીકળશે.” કૂતરો બોલ્યો, “હા હા ચીરો મારુ પેટ, ખાધી હશે તો નીકળશેને!” ચકો તો ખીચડી ખાઈને બેઠો હતો એટલે બીકનો માર્યો ધ્રુજવા લાગ્યો. બોલ્યો, “ભઈશાબ મને માફ કરો, મારું પેટ ના ચીરશો. એ ખીચડી મેં જ ખાધી છે.”

રાજાજીતો ભારે ગુસ્સે થયા, એકતો ખીચડી ખાઈ ગયો અને મારા કાળીઆનું નામ દીધું! રાજાએ હુકમ કર્યો, “સિપાઈઓ લઇ જાઓ આ ચકાને અને કૂવામાં ઊંધો લટકાવો.” સિપાઈઓ તો ચકાભાઈને દોરડે બાંધીને કૂવે લઇ ગયા અને કૂવામાં ઊંધા લટકાવી દીધા. ચકીબેન તો રડવા લાગ્યા. એને ચિંતા થઇ કે મારા ચકાને આ કૂવા માંથી કોણ બહાર કાઢશે? ચકીબેન રડતાં હતાં ત્યાં બાજુ માંથી એક ગાયોનો ગોવાળ પસાર થયો. ચકીબેને તો એને રોક્યો, “ઓ ગયોના ગોવાળ ભાઈ ગાયોના ગોવાળ. મારા ચકાને કાઢે તો તને ખીર અને પૂરી જમાડું.” ગોવાળ કહે, “ના રે હું ના કાઢું તારા ચકાને. રાજાએ સજા કરી છે, તો સાચી જ કરી હશે ને!” એમ કહી ગોવાળ તો ચાલ્યો ગયો. ચકીબેન તો પાછા રડવા લાગ્યા. ત્યાં ઘેંટાનો ગોવાળ પસાર થયો. ચકીબેને તો એને રોક્યો, “ઓ ઘેંટાના ગોવાળ ભાઈ ઘેંટાના ગોવાળ. મારા ચકાને કાઢે તો તને ખીર અને પૂરી જમાડું.” ગોવાળ કહે, “ના રે હું ના કાઢું તારા ચકાને. રાજાએ સજા કરી છે, તો સાચી જ કરી હશે ને!” એમ કહી ગોવાળ તો ચાલ્યો ગયો. ચકીબેન તો પાછા રડવા લાગ્યા. ત્યાં બકરાનો ગોવાળ પસાર થયો. ચકીબેને તો એને રોક્યો, “ઓ બકરાના ગોવાળ ભાઈ બકરાના ગોવાળ. મારા ચકાને કાઢે તો તને ખીર અને પૂરી જમાડું.” ગોવાળ કહે, “ના રે હું ના કાઢું તારા ચકાને. રાજાએ સજા કરી છે, તો સાચી જ કરી હશે ને!” એમ કહી ગોવાળ તો ચાલ્યો ગયો. ચકીબેન તો પાછા રડવા લાગ્યા.

આ બધું ત્યાં ઝાડ પર બેઠી વાંદરી જોતી હતી, એને ચકી રડતી હતી તેનું દુઃખ પણ થયું અને ખીર પૂરી ની લાલચ પણ જાગી. એટલે એ તો છલાંગ મારી ને ગઈ ચકી પાસે. જઈને બોલી, “ચકીબેન હું તમારા ચકાને કાઢું પણ તમારે મને ખીર પૂરી ખવડાવી પડશે!” ચકીબેન તો આંખો લૂછતાં લૂછતાં કહે, “હા હા! ચોક્કસ ખવડાવીશને!” વાંદરીએ ચકાભાઈને દોરડું ખેંચીને બહાર કાઢ્યા. ચકીબેને વાંદરીનો ખૂબ આભાર માન્યો અને બીજા દિવસે બપોરે જમવા ઘરે આવવા આમંત્રણ આપ્યું. વાંદરી તો ખૂશ થતી પોતાને ઘરે ગઈ. બીજા દિવસે વાંદરી તો ચકા ચકી ને ઘરે બપોરે પહોંચી ગઈ. ચકીબેને તો સરસ ખીર પૂરી રાંધ્યા હતાં. અને જમવાની તૈયારીઓ કરતાં હતાં. પણ ચકાભાઈને તો પાછી લાલચ જાગી. એમણે તો પાટલો લાલચોળ ગરમ કર્યો અને વાંદરીને કહ્યું, “આવો વાંદરીબેન આ સોનાના પાટલે બેસો. વાંદરીબેન તો ખૂશ થતા જેવાં બેઠા કે કૂદ્યા, અને જે દોટ મૂકી, “ઓ માડી! ખીરના ખાધી હું તો દાઝી! ખીરના ખાધી હું તો દાઝી! ખીરના ખાધી હું તો દાઝી!”  પછી શું, ચકાભાઈ અને ચકીબેન તો સરસ ખીર પૂરી જમ્યા. ખાધું પીધું અને મોજ કરી.